Daha önce 17 Nisan 2020 tarihli ve 31102 sayılı Resmi Gazete ile Yeni Koronavirüs (covıd-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7244 Sayılı Kanun yürürlüğe girmiş ve bu kanunun 12’nci maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa (“TTK”) geçici madde 13 eklenmişti.
17 Mayıs 2020 tarihli ve 31130 sayılı Resmi Gazete ile de Türk Ticaret Kanununa 17 Nisan tarihinde eklenen geçici madde 13’ün Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ yürürlüğe girmiştir.
Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip şirketler geçici madde 13’ün içerdiği sınırlamalardan istisna tutulduğu için bu tebliğ kapsamı dışında bulunmaktadır.
Sermaye şirketlerinin kar payı ve kar payı avanslarının dağıtımı hakkında;
• Sermaye şirketlerinde, Kanunun geçici 13. maddesinin yürürlüğe girmesinden 30.09.2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem karının yalnızca %25’ine (yüzde yirmi beşine) kadarının nakden dağıtımına karar verilebileceği, geçmiş yıl karları ve serbest yedek akçelerin dağıtıma konu edilemeyeceği belirlenmişti.
Bu tebliğ ile söz konusu maddeye konu olan sınırlama hakkında yeni bir istisna getirildi. Türk Ticaret Kanunu madde 462 uyarınca iç kaynaklardan yapılacak sermaye artırımında bu sınırlamanın uygulanmayacağı belirtilmiştir.
• Geçici madde 13 ile getirilen sınırlamaya göre sermaye şirketlerinde genel kurul tarafından 30.09.2020 tarihinin sonuna kadar yönetim organına kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyecektir. Ancak yürürlüğe giren işbu tebliğe göre; geçici madde 13’ ün yürürlüğe girdiği tarih olan 17 Nisan 2020’den önce genel kurulca yönetim organına kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilmişse, avans ödemeleri 30.09.2020 tarihine kadar ertelenecektir.
• 17.04.2020 tarihinden önce genel kurulca kar payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerinde ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, yüzde yirmi beşlik sınırı aşan kısma ilişkin ödemeler ile hesap döneminden zarar edilmiş olmasına karşın serbest yedek akçelerden dağıtım kararı alınmışsa henüz ödenmemiş kısma ilişkin tüm ödemeler 30.09.2020 tarihinin sonuna kadar erteleneceği hususu Tebliğ’de yer almaktadır. Ayrıca Tebliğ ile birlikte; ertelenen ödemelere ilişkin olarak faiz tahakkuk ettirilmeyeceği belirlenmiştir.
İstisnalar
TTK geçici madde 13’ün metninde maddenin kapsamına giren sermaye şirketlerine ilişkin istisnaları ile uygulamaya dair usul ve esasları belirlemeye Ticaret Bakanlığı yetkili kılınmıştı. Bu çerçevede söz konusu Tebliğ ile istisnalar belirlenmiştir.
Geçici madde 13 ile gelen sınırlamalardan Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler sınırlamalardan istisna tutulmuştu.
17.05.2020 tarihinde yürürlüğe giren bu tebliğ ile daha fazla istisnai madde eklenerek;
• Yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğinden ve/veya ücretsiz izne ayrılanlardan 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 24. maddesi uyarınca nakdi ücret desteğinden yararlandırılanları istihdam edenler ile 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 20. maddesi ile ilgili kararlar uyarınca hazine destekli kredi kefaleti kullanan ve halen kapanmamış kredi borç bakiyesi bulunanlar hariç, 120.000 Türk Lirası ve altında kar payı dağıtımı kararı alınan şirketler geçici madde 13 ile getirilen sınırlamalardan istisna tutulmuştur.
• Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kar payının yarısından fazlasının, Kanun hükümleri çerçevesinde başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt borcunun nakden ve defaten ifasında kullanılması şartıyla, kar payı dağıtımı kararı alınan şirketler geçici madde 13 ile getirilen sınırlamalardan istisna tutulmuştur.
• Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kar payının, imzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 30.09.2020 tarihinin sonuna kadar muaccel hale gelen yükümlülüklerin ifasında nakden kullanılması şartıyla, kar payı dağıtımı kararı alınan şirketler geçici madde 13 ile getirilen sınırlamalardan istisna tutulmuştur. Ancak bu istisna uyarınca kar payı dağıtımı kararı alınan şirketlerde, pay sahiplerinin ifa yükümlülüklerini aşan tutara ilişkin ödemeler 30.09.2020 tarihine kadar ertelenmiştir.
Uygun Görüş Alınması Zorunluluğu ve Başvuru Belgeleri
17.05.2020 tarihinde yayınlanan işbu tebliğ ile geçici madde 13 ile getirilen sınırlamalardan istisna tutulan yukarıdaki şirketlerin kar payı dağıtımlarının genel kurulda görüşülebilmesi için Ticaret Bakanlığından uygun görüş alınması zorunluluğu getirilmiştir.
Uygun görüş alınması için Ticaret Bakanlığına yapılan başvurularda;
1. Yönetim organı kararının noter onaylı örneği,
2. Şirketin hesap dönemine ilişkin finansal durum tablosu,
3. Kar veya zarar tablosu Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğüne sunulur.
Yukarıdaki belgelere ek olarak;
Yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğinden ve/veya ücretsiz izne ayrılanlardan 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 24. maddesi uyarınca nakdi ücret desteğinden yararlandırılanları istihdam edenler ile 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 20. maddesi ile ilgili kararlar uyarınca hazine destekli kredi kefaleti kullanan ve halen kapanmamış kredi borç bakiyesi bulunanlar hariç, 120.000 Türk Lirası ve altında kar payı dağıtımı kararı alınan şirketlerde; belirtilen desteklerden yararlanılmadığına ilişkin ilgili kurumlardan alınacak tevsik edici belge ek olarak sunulmalıdır.
Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kar payının yarısından fazlasının, Kanun hükümleri çerçevesinde başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt borcunun nakden ve defaten ifasında kullanılması şartıyla, kar payı dağıtımı kararı alınan şirketlerde; dağıtılacak kar payının yarısından fazlasını alma hakkı olanların başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt yükümlülüğünü tevsik edici belge ek olarak sunulmalıdır.
Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kar payının, imzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 30.09.2020 tarihinin sonuna kadar muaccel hale gelen yükümlülüklerin ifasında nakden kullanılması şartıyla, kar payı dağıtımı kararı alınan şirketlerde; kredi sözleşmeleri ve proje finansman sözleşmeleri kapsamında ifa yükümlülüklerini tevsik edici belge ek olarak sunulmalıdır.
Kar Payının Hesaplanmasında Esas Alınacak Tablolar
• Kar payının hesaplanmasında; finansal tablolarını Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından belirlenen standartlara uygun hazırlamak zorunda olanlar tarafından Türk Ticaret Kanunu 88. maddesine göre hazırlanan tablolar,
• Bunlar dışında kalanlar tarafından ise 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre hazırlanan finansal tablolar esas alınır.
Dağıtılması öngörülen kar payı tutarı 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre tutulan kayıtlarda bulunan kar dağıtımına konu kaynakların toplam tutarını aşamaz.
Sonuç olarak, 17 Nisan tarihinde Türk Ticaret Kanununa eklenen geçici madde 13 ile getirilen sınırlamalar hakkında 17 Mayıs tarihinde yürürlüğe giren sınırlamaların uygulanmasına ilişkin usul ve esasları içeren işbu tebliğ ile birlikte sınırlamalardan hangi sermaye şirketlerinin hangi koşullarda istisna tutulacağı detaylandırılmıştır. İstisna tutulan şirketlerin kar payı dağıtımlarının genel kurulda görüşülebilmesi için bakanlığa başvuru zorunluluğu getirilmiş ve başvuruda gerekli olan belgeler belirtilmiş olup uygulama yönünden açıklığa kavuşturulmuştur.
Stj. Av. İrfan Berkay İNCE
