Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Konvansiyonunun Onaylanması Hakkında Karar Yayımlandı
Singapur'da 7 Ağustos 2019'da Türkiye dahil 53 ülke tarafından imzalanan "Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Konvansiyonunun (Singapur Konvansiyonu) Onaylanması" hakkındaki karar 11 Mart 2021 tarih itibariyle Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla yürürlük kazandı. Konvansiyon Singapur’da imzalandığından ‘Singapur Konvansiyonu’ olarak anılmaktadır.
Konvansiyonun Amacı ve Konusu
Singapur Konvansiyonu, uluslararası ticaretin gelişmesi, ticari uyuşmazlıklarda imzalanan arabuluculuk uzlaşma anlaşmalarının, katılımcı ülkelerde icra edilebilirliğinin önünün açılması ve iş dünyasının farklı ülkelerde güven içinde yatırımlarını gerçekleştirmesi ve uluslararası ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine katkı sağlaması açısından çok önemli bir adımdır. Konvansiyon ile birlikte Türkiye hukuki güvenliği güçlendirilmiş ve yabancı yatırımcılar için cazip bir ülke haline gelirken, yerli yatırımcılar için de güvenceli bir şekilde taraf ülkelerde yatırım yapacak fırsatlar sağlamıştır. Konvansiyon yabancı yatırımcıların gelmesi başta olmak üzere ekonomik anlamda faydalı sonuçlar elde etmek için önemli bir fırsat olarak değerlendirilebilir.
Konvansiyonun Uygulama Alanı
Singapur Konvansiyonuna göre şu hallerde uyuşmazlık anlaşması uluslararası sayılır;
(a) Sulh anlaşmasının en az iki tarafının iş yerlerinin farklı devletlerde olması veya
(b) Sulh anlaşmasının taraflarının iş yerlerinin bulunduğu devletin:
- Sulh anlaşmasından doğan borcun esaslı bir kısmının ifa edileceği devletten; veya
- Sulh anlaşmasının konusunun en sıkı ilişkili olduğu devletten farklı olması.
Diğer yandan önemle belirtmek gerekir ki; Konvansiyon aile, miras, tüketici ve iş hukukuna ilişkin olan sulh anlaşmalarına uygulanamıyor (Konvansiyon md. 1/2). Ayrıca, bir mahkeme tarafından onaylanmış veya bir mahkemede yargılama sırasında sonuçlanmış olan sulh anlaşmalarına, mahkemenin bulunduğu devlette bir mahkeme hükmü olarak infaz edilebilen sulh anlaşmalarına ve hakem kararı olarak kaydedilmiş olan sulh anlaşmalarına da uygulanamıyor (Konvansiyon md. 1/3).
Sulh Anlaşmasına Dayanılması İçin Gerekli Şartlar
Konvansiyon uyarınca sulh anlaşmasına dayanmak isteyen tarafın, hukuki yollara başvurduğu Konvansiyonu imzalayan diğer Devletin yetkili makamına,
- taraflarca imzalanmış uzlaşma anlaşmasını,
- uzlaşma anlaşmasının arabuluculuk yoluyla yapıldığını gösteren delilleri sunması gerekiyor.
Bu delillere örnek olarak; sulh anlaşması üzerindeki arabulucunun imzası, arabuluculuğun yapıldığına ilişkin arabulucu tarafından imzalanan belge, arabuluculuğun bünyesinde yapıldığı kurum tarafından düzenlenen belge veya belirtilen belgelerin yokluğu halinde, yetkili makamca kabul edilebilir herhangi bir başka delil gösterilebilir (Konvansiyon md. 4/1-b).
Elektronik iletişim açısından sulh anlaşmasının taraflarca veya uygulanabilir olduğu durumlarda, arabulucu tarafından imzalanması şartı, eğer tarafların veya arabulucunun teşhis edilmesi ve tarafların veya arabulucunun elektronik iletişimde yer alan bilgiye ilişkin niyetlerinin anlaşılmasını sağlayan bir yöntem kullanılmışsa yerine getirilebiliyor (Konvansiyon md. 4/2). Konvansiyonda elektronik iletişime ilişkin bu hüküm, çağa ayak uydurması nedeniyle uygulanabilirliği artıran bir düzenleme olarak yerini almıştır.
[1] Konvansiyonun tam metnine T.C. Adalet Bakanlığı’nın internet sitesinden ulaşılabilir:
