Nisan 2021

ELEKTRİKLİ SKUTER YÖNETMELİĞİ YÜRÜRLÜĞE GİRDİ

Elektrikli skuter yönetmeliği, 14 Nisan 2021 tarihinde Ulaştırma ve Altyapı, Çevre ve Şehircilik ve İçişleri Bakanlıkları tarafından düzenlenerek Resmi Gazete’de yayınlandı. Günlük hayata doğrudan temas etmesi bakımından önemli olan bu yönetmelik, aslında uzun zamandır beklenmekteydi. Kullanım oranının gün geçtikçe artması ve skuter girişimcisi birçok şirketin de ortaya çıkmasıyla bu konunun mevzuatla düzenlenmesi elzem hale gelmişti. Söz konusu yönetmeliğe bakıldığında düzenlemenin amacı 1.maddede şu şekilde belirtilmiştir: “Paylaşımlı elektrikli skuter (e-skuter) işletmeciliği faaliyetlerini ülke ekonomisinin gerektirdiği şekilde düzenlemek, bu faaliyetlerde düzeni ve güvenliği sağlamak, ulaşımın çevre üzerindeki egzoz emisyon ve karbon salınımı gibi olumsuz etkilerini azaltarak çevresel değerleri korumak, hareketliliği artırarak kısa mesafeli seyahatlerde şahsi araç kullanımı yerine paylaşımlı e-skuter kullanımının yaygınlaştırılması ile paylaşımlı e-skuterlerin diğer ulaşım türleri ile entegre, sürdürülebilir bir ulaşım sistemi içerisinde gelişimini sağlamak üzere bu faaliyetlere ilişkin pazara giriş şartlarını ve hizmet üretenler ile hizmetten yararlananların hak, yükümlülük ve sorumluluklarını belirlemektir”.  Yine bu yönetmelikte skuter, “Hızı en fazla 25 km/saate ulaşan, tekerlekli, fren mekanizmasına sahip, ayak tahtası ve tutamağı olabilen, dikey bir direksiyon mekanizması içerebilen ve ayakta kullanılan elektrikli taşıt” olarak tanımlanmıştır. Yönetmelik bir bütün olarak değerlendirildiğinde aşağıda belirtilen hususların önem arz ettiği görülmektedir.

Kullanıma Dair Kurallar:

• Yeni yönetmelikle yollarda kullanılabilecek elektrikli skuterlerin en fazla saatte 25 kilometre hızla gidebileceği kararlaştırıldı. Kullanım için yaş sınırı da 15 olarak belirlendi.
• Araçlar yaya yollarında kullanılamayacak.
• Skuterler bisiklet yolu veya şeridinin olduğu yerlerde taşıt yolundan sürülemeyecek.
• Bu araçla, azami hız sınırı 50 kilometre ve üzeri olan karayollarında da kullanılamayacak.
• Skuter sürücülerinin araçlarını bir şeritte yan yana sürerek şeridi işgal etmesi de, başka araçlara tutunup kullanarak sürmeleri de yasaklandı.
• Sürücülerin manevra için işaret verme anları dışında aracı sürekli olarak iki elleriyle kontrol etmesi de zorunlu kılındı.
• Skuterlerin park edilirken özel mülkiyetin ihlal edilmesi, kamu nizamının bozulması, yayaların veya engellilerin hareketlerini engelleyecek şekilde park edilmesi de yasaklandı. Şirketlerin bu şekilde park edilen araçları iki saat içinde kaldırmaları gerekecek.
• Yeni yönetmelikle skuterlere birden fazla kişi binemeyecek, sırtta taşınan eşyalar dışında skuterlerde yük taşınamayacak.

Öte yandan kask zorunluluğunun getirilmemiş olması da eleştirilen ve tartışılan bir husus olarak yerini almıştır.

Bunların yanında skuter sayısı bakımından da bir sınırlama mevcut. Düzenlemeye göre, bir kentte bulunabilecek paylaşımlı e-skuterlara da bir üst sınır getirildi. Büyükşehirlerde her ilçede o nüfusun 200'de biri kadar paylaşımlı e-skuter lisansı verilebilecek. Bu da İstanbul'da en fazla 77 bin 300 paylaşımlı skuter bulunabileceği anlamına geliyor. Üstelik büyükşehir belediyelerinde izin verilen paylaşımlı skuter sayısı kullanım oranı ve talebin artması gibi durumlarda yüzde 50 artırılabilecek. Bu durumda İstanbul'da bulunabilecek maksimum paylaşımlı skuter 115 bini aşabilecek. Nüfusu 20 binin altındaki belediyelerde ise nüfusun 200'de biri olan maksimum lisans sayısı, ihtiyaç halinde üç katına kadar çıkarılabilecek. Her bir şirkete, o il veya ilçedeki kotanın beşte biri kadar lisans verilebilecek. Böylece her ilçede en az beş ayrı şirketin faaliyet göstermesi mümkün olacak. Bu da İstanbul örneğinde bir şirketin normal şartlarda en fazla 15 bin 460, yüzde 50 artırım yapılması durumunda da 23 bin 190 skuter bulundurabileceğini gösteriyor.

Yönetmelik üzerine değerlendirmede bulunan çoğu kesim, uygulanmasında ve denetlenmesinde problem olmadığı takdirde yönetmeliğin skuter kullanımına olumlu manada bir standart getireceği görüşünü paylaşıyor.