Nisan 2022

7394 SAYILI KANUN İLE ÖNEMLİ VERGİ DÜZENLEMELERİ GETİRİLDİ

7394 Sayılı Kanun ile vergi mevzuatını ilgilendiren önemli değişiklikler yapıldı. Bu değişiklikler, vergi suç ve cezalarının uygulanmasına yönelik etkin pişmanlık mekanizması, vergi suç ve cezalarında zincirleme suç uygulaması, vergi kaçakçılığı suçlarına konu hapis cezasının üst sınırının artırılması, yatırım teşvik belgesine bağlı olarak alınan belirli mal ve hizmetler için KDV istisnası, yatırım fon ve ortaklıklarını ilgilendiren kurumlar vergisi istisnaları ve bazı finansal kurumlara uygulanan kurumlar vergisi oranının artırılması gibi önemli düzenlemeleri içermektedir.

15.04.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7394 sayılı “Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” (“7394 Sayılı Kanun“), vergi mevzuatıyla ilgili birçok değişikliği hayata geçirdi.

7394 Sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklikler Ne Anlama Geliyor?

1. Vergi Suç ve Cezalarına İlişkin Düzenlemeler

7394 Sayılı Kanun’un, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun (“VUK“) 359. maddesinde yaptığı değişiklik ile vergi kaçakçılığı suçlarına ilişkin hapis cezası üst sınırı üç yıl olanlar beş yıla, beş yıl olanlar ise sekiz yıla çıkarıldı.

Aynı zamanda vergi kaçakçılığı suçlarına ilişkin cezalara soruşturma, kovuşturma ve infaz aşamalarında uygulanmak üzere etkin pişmanlık mekanizması öngörüldü. Buna göre:

359. VUK’un 359. maddesinde yer alan fiillerle bir vergi ziyaına sebep olunması halinde;

• tarh edilen vergi, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile
• kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammı soruşturma devam ederken ödenirse verilecek hapis cezası yarı oranında Belirtilen tutarların kovuşturma esnasında ve hüküm verilmeden önce ödenmesi halinde ise verilecek hapis cezası üçte bir oranında indirilecek.

Yukarıda belirtilen etkin pişmanlık hükümleri, 7394 Sayılı Kanunun yayımı tarihinde soruşturma ve kovuşturma aşamasında bulunan dosyalar hakkında da uygulanacak. Ancak bu durumda, ödemenin hüküm verilinceye kadar yapılması şarttır.

1. Tarh edilen bir vergi ve vergi aslına bağlı kesilmiş bir ceza yoksa verilecek hapis cezası yarı oranında indirilecek.
2. Hakkında hüküm verilmiş olup infaz aşamasında olanlar, ilgili fiiller nedeniyle tarh edilen vergi, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna ilişkin gecikme zammını 7394 Sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 1 yıl içinde (14.04.2023 tarihine kadar) öderse getirilen pişmanlık hükümlerinden yararlanabilecek ve verilecek hapis cezası yarı oranında indirilecek.
3. 7394 Sayılı Kanunun yayımı tarihinde temyiz ve istinaf aşamasında bulunan dosyalardan, yapılan düzenlemeler nedeniyle lehe değerlendirme yapılması gereken dosyalar hakkında bozma kararı verilecek. Yararlanıp yararlanmama kararı mükelleflerin tercihine bırakılan etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması için ise tarh edilen vergi ve cezalar için dava yoluna gidilmemesi, dava açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması veya başvurulmuşsa vazgeçilmesi gerekiyor.

VUK’un 359. maddesinde yer alan suçların birden fazla takvim yılı veya vergilendirme dönemi içinde ve aynı suç işleme kararının icrası kapsamında işlenmesi durumunda 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 43. maddesinde düzenlenen “zincirleme suç” hükümleri uygulanacak. Buna göre birden fazla takvim yılı veya vergilendirme döneminde işlenen suçlarda, her bir suç için ayrı ayrı ceza verilmeyecek; bunun yerine tek bir ceza verilerek bu ceza dörtte birden dörtte üçüne kadar artırılacak. Değişiklik öncesinde ise yalnızca aynı takvim yılı veya vergilendirme dönemi içinde birden fazla kez işlenen suçlarda zincirleme suç hükümleri uygulanıyordu.

7394 Sayılı Kanun’un, VUK’un 367. maddesinde yaptığı değişiklik uyarınca VUK’un 359. maddesinde yer alan suçlara yönelik yürütülen bir soruşturma veya kovuşturmaya konu fiilin, bir başka kişi tarafından veya bir başka kişiyle birlikte gerçekleştirildiği tespit edilirse, bu kişi yönünden kamu davası açılması için ayrıca bir vergi suçu raporu ve rapor değerlendirme komisyonu mütalaası verilmesi şartı aranmayacak.

2. KDV’ye İlişkin Düzenlemeler
3. İmalat Sanayi ve Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgeleri için İstisna

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’na (“KDV Kanunu“) eklenen Geçici Madde 37. kapsamında, imalat sanayi ve turizme yönelik yatırım teşvik belgesine sahip olanlara belge kapsamındaki inşaat işlerine yönelik mal teslimleri ve hizmet ifaları için KDV istisnası getirildi. Bu istisna 31.12.2025’e kadar uygulanacak.

1. Elektrik Motorlu Taşıt İmalatına Yönelik Sunulan Mühendislik Hizmetleri için İstisna

6745 Sayılı Kanun kapsamında proje bazlı teşviklerden yararlanmakta olup sera etkisi yaratan egzoz gazı salınımını tamamen ortadan kaldıracak teknolojilerin geliştirilmesi için münhasıran Türkiye’de gerçekleştirilen Ar-Ge faaliyetleri sonucunda geliştirilen elektrik motorlu taşıtları Türkiye’de imal eden mükelleflere KDV Kanunu’na eklenen Geçici 42. madde kapsamında KDV istisnası getirildi. İstisna, yalnızca söz konusu araçların geliştirilmesine yönelik verilen ve yatırım teşvik belgesinde yer alan mühendislik hizmetleri için olmak üzere 31.12.2023’e kadar uygulanacak.

KDV Kanunu’nun yukarıda belirtilen Geçici 37 ve 42. maddeleri kapsamındaki her iki istisna için yatırım teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanamaması halinde zamanında alınmayan vergiler, vergi ziyaı cezası ve gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecek. Söz konusu vergiler için zamanaşımı, tarhiyatın veya cezanın uygulanmasını gerektiren durumun (yatırımın tamamlanamamasının) gerçekleştiği tarihi takip eden takvim yılı itibariyle başlayacak.

Ayrıca, getirilen istisnalar kapsamındaki mal teslimi ve hizmet ifalarında yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemlerden hesaplanan vergiden indirilecek, indirilemeyen vergiler ise iadeye konu olabilecek.

3. Kurumlar Vergisine İlişkin Düzenlemeler

7394 Sayılı Kanun ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun (“KVK“) 32. maddesi ve geçici 13. maddesinde yapılan değişikliklerle 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketlerinin kurum kazancına uygulanan kurumlar vergisi oranı %25 olarak belirlendi. Yapılan bu düzenleme, 01.07.2022 itibariyle verilecek beyannamelerden itibaren ve 01.01.2022 itibariyle başlayan vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için geçerli olmak üzere 7394 Sayılı Kanun’un yayımı itibariyle yürürlüğe girdi.

7394 Sayılı Kanun ile KVK’nin 5. maddesinde yapılan değişikliklerle,

• tam mükellefiyete tabi girişim sermayesi yatırım fonu ile diğer yatırım fonu katılma paylarının fona iadesinden doğan gelirler ile
• yatırım fonlarının katılma paylarının menkul kıymet olarak değerlenmesinden kaynaklanan değer artış kazançları

kurumlar vergisi istisnası kapsamına alındı.

Esas faaliyet konusu gayrimenkul, gayrimenkul projeleri ve gayrimenkule dayalı haklardan oluşan portföyü işletmek olan fon ve ortaklıkların kazançları 2023 yılı için kurumlar vergisi istisnasının kapsamı dışına çıkarıldı.

Bu noktada, gerek aşağıda belirtilen esas faaliyet konusu gayrimenkul, gayrimenkul projeleri ve gayrimenkule dayalı haklardan oluşan portföyü işletmek olan fon ve ortaklıkların iştirak kazancı istisnası kapsamından çıkarılması gerekse de yukarıda sayılan finansman kuruluşlarının kurum kazancına uygulanan kurumlar vergisi oranının %25’e yükseltilmesine ilişkin düzenlemelerin yürürlük süreleri tartışmalara yol açtı. Zira kalıcı olarak uygulanması öngörülen bu düzenlemelerin, 7394 Sayılı Kanun’un yürürlük maddelerinin lafzı itibariyle yalnızca 2023 yılı için geçerli olacağı anlaşılmaktadır.

Aynı zamanda, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan hakkı satışından doğan kazançlar için sağlanan istisna kapsamına, yatırım fonları katılma paylarının satışı da eklendi. Buna göre, iki yıl süreyle elde tutulan yatırım fonu katılma paylarının satışından doğan kazançların %75’lik kısmı kurumlar vergisinden istisna olacak.